Zeven tips voor intercultureel herdenken
Foto: Pim Ligtvoet
Bij veel migranten leeft het gevoel dat 4 mei iets van blanke Nederlanders is, dat het om ‘hun doden’ gaat. Velen denken er niet welkom te zijn. Zij denken dat het niet gepast is bij een Nederlands oorlogsmonument aan Indische, Surinaamse, Antilliaanse, Turkse, Marokkaanse of andere doden te denken. De Nederlandse gemeenschap zal migranten duidelijk moeten maken dat 4 mei alle doden van de Tweede Wereldoorlog en de oorlogen daarna herdenkt, niet alleen degenen die in 1940-1945 in Nederland gevallen zijn.
- Men kan moskees en andere allochtone verenigingen persoonlijk uitnodigen voor de herdenking van 4 mei en met hen bespreken wat er bij de herdenking gebeurt en waarom. Vraag hen om suggesties. Alleen schriftelijk uitnodigen is onvoldoende bij dit thema.
- Waar een gemeentelijk overleg of platform bestaat kan men de herdenking en viering van 4-5 mei in die kring bespreken. Momenteel (2006) betrekt Hoorn het interreligieuze beraad bij het voorbereiden van de herdenking. Hierbij is de mini-documentaire ‘Die dag voelt niet lekker’ vertoond (zie site).
- Op scholen met veel allochtone leerlingen - en elders – kan op eigentijdse manier voorlichting worden gegeven over de achtergronden van 4 en 5 mei in de eigen plaats. Hoorn werft momenteel vertellers die 4 en 5 mei verbinden met eigen verhalen over mensenrechten, rechten van migranten, vrouwen, homoseksuelen en andere minderheden. Een goed motto is ‘Ieder Mens Verdient Respect’.
- Men kan informatie over 4 en 5 mei koppelen aan verhalen over de rol van Marokko, Turkije, Suriname, de Antillen, Indonesië en andere landen in de Tweede Wereldoorlog/andere oorlogen (voorbeelden op de site). Hetzelfde geldt voor nationale gedenkdagen van migrantenlanden.
- Elk monument en elke herdenking heeft zijn geschiedenis (zie herdenkingen Noord-Holland op de site). Die is vaak onvoldoende bekend, ook in de Nederlandse gemeenschap. Daarover zal de organisatie zelf duidelijkheid moeten hebben.
- Monumenten of hun omgeving zijn soms in minder goede staat. Migranten kunnen zich dan terecht afvragen of het belang van de herdenking werkelijk zo groot is. Onderhoud de monumenten en hun omgeving.
- Programmering van wereldmuziek en deelname van allochtone artiesten leidt tot meer migrante bezoekers. Met culinaire kraampjes spreek je een breed publiek aan. Uitleg over de controles door de Keuringsdienst van Waren zal soms nodig zijn.